Ιστορία του κομπολογιού
Η Γέννηση του Κομπολογιού
Η παράδοση λέει ότι πριν από 2800 χρόνια περίπου, στη Βόρεια Ινδία κάποιος πνευματικός δάσκαλος είπε στον μαθητή του να κάνει 108 προσευχές. Ο μαθητής όμως δεν ήξερε να μετράει. Έτσι ο δάσκαλος τρύπησε 108 κουκούτσια, τα πέρασε σε ένα σκοινάκι και έδεσε τις δύο άκρες. Είπε στον μαθητή να ακουμπάει με τη σειρά κάθε χάντρα και να λέει την προσευχή. Έτσι έκανε 108 προσευχές χωρίς να τις μετράει.
Τότε δημιουργήθηκε το εργαλείο μέτρησης προσευχών, το τσαπαμάλα στα Ινδικά. Αυτό με τα χρόνια διαδόθηκε σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Η κάθε θρησκεία το προσάρμοσε στα δικά της μέτρα. Οι μουσουλμάνοι το πήγαν στους Αγίους Τόπους. Οι σταυροφόροι το έφεραν στην Ευρώπη.
Θρησκευτικό κομπολόι, ντεσμπίχ, κοσμικό κομπολόι
Το έτος 1000 περίπου, οι μοναχοί του Αγίου Όρους πήραν ένα μαύρο μάλλινο σκοινάκι, του έκαναν πενήντα τέσσερεις κόμπους και έπλεξαν τις δύο άκρες του σε σχήμα σταυρού. Αυτή τη γιρλάντα την ονόμασαν δεητικό στεφάνι της Παναγιάς διότι με αυτό έκαναν δεήσεις στην Παναγία. Κάποιοι την είπαν προσευχητάρι επειδή την χρησιμοποιούσαν σαν εργαλείο προσευχής. Εκείνοι που απαξίωναν αυτήν τη γιρλάντα την είπαν κομποσκοίνι επειδή ήταν ένα σκοινάκι με κόμπους. Οι περισσότεροι όμως την είπαν κομβολόι επειδή ο προσευχόμενος ακουμπώντας τον κάθε κόμβο λέγει και μία προσευχή. Η σύνθεση των λέξεων κόμβο λέγει γέννησαν το όνομα κομβολόγιον, κομπολόι στη δημοτική.
Επί τουρκοκρατίας οι Τούρκοι αξιωματούχοι, κρατούσαν γιρλάντα με κεχριμπαρένιες χάντρες και πλούσια μεταξένια φούντα. Την έλεγαν ντεσμπίχ. Την χρησιμοποιούσαν για να χαλαρώνουν το νευρικό τους σύστημα, να επιδεικνύουν τον πλούτο τους και σαν σκήπτρο εξουσίας. Τέτοιο σκήπτρο πήραν στα χέρια τους και οι συνεργάτες των Τούρκων, κοτζαμπάσηδες, άρχοντες, αρματολοί. Το ονόμασαν τεσμπίχι. Αυτά τα σκήπτρα εξουσίας, στα χέρια των κατόχων τους, λειτούργησαν σαν απόδειξη αγάπης, φιλίας, όρκος, σαν συμβόλαιο, σαν άδεια οικοδομής και σφραγίδα! Ακόμη...
Έλληνες και γιρλάντες χειρός
Από την τουρκοκρατία μέχρι σήμερα, εμείς οι Έλληνες, δημιουργούμε κοσμικά κομπολόγια αντίστοιχα με το ταμπεραμέντο μας, τον πολιτισμό, τις γνώσεις, την τέχνη μας. Τα κοσμικά κομπολόγια ο καθένας τα επιλέγει και τα χρησιμοποιεί ανάλογα με τη γνώση που διαθέτει γι’αυτά, το ήθος του και γενικά την κουλτούρα, τον πολιτισμό και την προσωπικότητά του. Επειδή ο άνθρωπος από τη φύση του αρέσκεται στην επίδειξη, ονειρεύεται, ενδοσκοπεί, φαντάζεται, δημιουργεί έργα τέχνης, ερωτεύεται, αγαπάει, και επειδή στη σύγχρονη κοινωνία, αγχώνεται, καπνίζει, πίνει, έχει καημούς, μεράκια, ανάγκη από φίλους και από την δημιουργία συλλογών, έμελλε να συνδεθεί πολύπλευρα με τα κοσμικά κομπολόγια και κάποιοι να γίνουμε δημιουργοί τους. Σήμερα η δυναμική επανεμφάνιση των κοσμικών κομπολογιών δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε στημένη μόδα. Είναι αποτέλεσμα του ότι αυτά είναι πολύ χρήσιμα για το σύγχρονο άνθρωπο τον ανταγωνιστή, τον αγχωμένο, καπνιστή, πότη, στρεσαρισμένο, υπερκαταναλωτή αφού λειτουργούν σαν:
• Μέσο εικαστικής έκφρασης, εκφράζοντας αισθητικές ανησυχίες και δοκιμάζοντας πολλές διαφορετικές τεχνικές. Αυτό κάνει τις δημιουργίες μας, εύχαντρα - κομπολόγια, συλλεκτικά.
• Πηγή θεραπείας & αντιστρές....
Ο δρόμος του ανθρώπου και του κομπολογιού
Όλα όσα αφορούν το θρησκευτικό κομπολόι, θα τα βρείτε στο βιβλίο «Ο δρόμος του ανθρώπου και του κομπολογιού» του Τάσου Θωμαΐδη, ο οποίος είναι ιδρυτής της εταιρείας Εύχαντρον.
Επίσης πολλές πληροφορίες περί κομπολογιών μαζί με 14 νέα τραγούδια όπου σε όλα εμπλέκεται το κομπολόι θα τα βρείτε στο CD «Χάντρα χάντρα τραγουδώ» σε στίχους και μουσική του Τάσου Θωμαΐδη. Τραγουδούν καταξιωμένοι καλλιτέχνες όπως ο Αγάθωνας, ο Δημητριανάκης, ο Κωνσταντακόπολος, ο Τσέρτος και η Βώβου.
Το βιβλίο που κυκλοφορεί στην Ελληνική και την Αγγλική γλώσσα και το CD θα τα βρείτε στην Εύχαντρον, Σόλωνος 97, τηλ. 210 38 40 995.
Για το βιβλίο «Ο δρόμος του ανθρώπου και του κομπολογιού» ο ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ΖΗΣΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ έγραψε :
"Η αξία αυτού του βιβλίου δεν συνίσταται τόσο στην πληθώρα των πληροφοριών που παρέχει για το κομπολόι και τους κρυστάλλους, αλλά στα μηνύματα του, απαύγασμα της βαθιάς γνώσης του συγγραφέα σε ότι αφορά τις φιλοσοφίες και τον τρόπο ζωής της Ανατολής και των κοινωνικοπολιτικών πραγμάτων της Δύσης. Πρόκειται για μηνύματα γεμάτα κατανόηση και αγάπη για τον άνθρωπο, σε μια εποχή που η...